"Groen zijn is onmogelijk"

De klimaatnoodsituatie is er, dat is een feit. We zien dat de mentaliteit geleidelijk verandert en dat mensen zich bewust worden van de ecologische ramp waarvan we getuige zijn. We horen echter vaak over de beroemde "kleine alledaagse gebaren" die een kolossale impact zouden hebben. Maar hoe nemen we deze acties op in onze gewoonten als we te maken hebben met megavervuilers zoals de olie-industrie? Onze individuele acties kunnen een verschil maken, maar het is interessant om ze te meten om hun impact te realiseren. Geconfronteerd met deze dissonantie, lijkt het misschien alsof groen zijn onmogelijk lijkt...

Ecologie, context en paradox

De 21e eeuw is er onmiskenbaar een van bewustwording, op alle niveaus. Jong en oud veranderen hun consumptiegewoonten met als doel een bijna perfecte eco-verantwoordelijkheid. Op dezelfde manier veranderen steeds meer bedrijven hun beleid en nemen ze een duurzamere visie aan. Deze trend is ongetwijfeld versterkt door de publicatie van de Sustainable Development Goals (SDG's) van de VN. In de komende vijftien jaar moeten "17 SDG's die gekoppeld zijn aan 169 doelen een actieplan vormen om de mensheid te bevrijden van armoede en de planeet weer op het pad naar duurzaamheid te brengen". Dit zijn evenzeer individuele verantwoordelijkheden als institutionele verantwoordelijkheden. In feite volgen veel bedrijven deze trend, maar we moeten waakzaam blijven in het licht van al deze initiatieven. Inderdaad, de andere kant van de medaille heeft een naam: greenwashing. We moeten dit weten te herkennen en vaak op onze hoede zijn voor grote groepen die plotseling overal hun nieuwe partners tonen en ecologisch verantwoorde waarden promoten. Niet iedereen is ecologisch...

Voor meer informatie: hoe herken je greenwashing?

De strijd

In het licht hiervan worden individuele initiatieven zoals sorteren, vegetarisme, tweedehandsaankopen, enz. geprezen. Onze dagelijkse inspanningen hebben een impact, dat valt niet te ontkennen. Maar hoe positioneer je jezelf tegenover grote bedrijven die op eigen houtje de inspanningen van duizenden individuen aan gruzelementen slaan? Het is een verontrustende situatie waarin we de indruk kunnen hebben dat onze inspanningen tevergeefs zijn en ze daarom niet meer doen. De specifieke context waarmee we worden geconfronteerd, dwingt ons om het hoofd koel te houden en onze acties te overwegen, omdat de impact ervan reëel is. Het resultaat is echter een paradox waarbij we niet echt weten hoe we onze dagelijkse handelingen moeten kwantificeren, terwijl de kolossale cijfers van de uitstoot van broeikasgassen van multinationals wel toegankelijk zijn. Het is een moderne David tegen Goliath, behalve dat uiteindelijk elke strijdlustige instort.

Onze impact

Om je gezicht te redden, moet je de dingen in perspectief plaatsen en je bewust worden van het grote geheel. Het is niet genoeg om stil te staan bij een beperkende factor of een bepaalde speler van de opwarming van de aarde de schuld te geven. Natuurlijk zijn er talloze schandalen die verband houden met ultravervuilende multinationals, maar we mogen onze individuele acties niet uit het oog verliezen. Omdat we allemaal actoren zijn in dit fenomeen en onze acties gevolgen hebben op hun eigen schaal. We kunnen verandering teweegbrengen zonder dat we daar een enorme inspanning voor hoeven te leveren. In ons dagelijks leven kan het ons ontbreken aan perspectief of hebben we gewoon niet de juiste tools tot onze beschikking om onze acties vorm te geven. Om dit te doen, is geïnformeerd zijn onze beste bondgenoot. Dankzij het internet hebben we de mogelijkheid om toegang te krijgen tot veel gratis, betrouwbare en up-to-date kennis. Zo wordt het IPCC-rapport van 4 april 2022 uiteraard massaal doorgegeven door de pers. Het wordt ook gesynthetiseerd, gepopulariseerd, vertaald, enz. Het doel is om het zo toegankelijk mogelijk te maken, zodat iedereen een nauwkeurig en mondiaal begrip van de klimaatproblematiek kan krijgen. 

Lees dit VN-artikel voor meer informatie over het laatste IPCC-rapport.

Een beeld zegt meer dan duizend woorden

Er zijn ook andere hulpmiddelen voor ons beschikbaar om ons het gewicht van onze dagelijkse acties te laten beseffen. ADEME (Franse organisatie voor milieu en energiebeheer) biedt bijvoorbeeld een zeer relevante infographic ( hier beschikbaar) die enkele van onze consumptiegewoonten demystificeert. Op deze manier leren we dat de aanschaf van een nieuwe televisie (<40 inch) gelijk staat aan het verbruik van het equivalent van 374 kg CO2. Dat is iets meer dan een retourtje vliegen van Parijs naar Nice. 

Groen zijn zou mogelijk zijn...

Als de toon tot nu toe verschuift van pessimisme naar realisme, willen we graag met een positieve noot afsluiten. Zoals we hebben gezien, lijkt het van de ene op de andere dag aannemen van een ecologisch verantwoorde levensstijl een complexe taak. Het lijkt echter al een haalbaarder doel om jezelf veranderingen op te leggen. We zullen u geen lijst maken van goede acties die u kunt ondernemen, omdat er waarschijnlijk geen limiet aan is. We nodigen je uit om in gedachten te houden dat het bereiken van de rang van opperste ecoloog waarschijnlijk een illusie is, maar vooral om de impact van onze kleine individuele acties niet te onderschatten . Laten we ons hoofd omhoog houden en ons ervan bewust zijn dat we agenten van verandering zijn.