Seksisme is overal: op straat, in de privé- en gezinssfeer, op school, maar ook op het werk. Hoewel dit geweld iedereen treft, treft het vooral vrouwen, en de cijfers laten dat zien. Volgens een Europese studie heeft 60% van de vrouwen in Europa al een vorm van seksisme op het werk ervaren. 11% van de respondenten zegt zelfs "gedwongen of ongewenste" seks te hebben gehad met iemand in hun professionele omgeving. Het is essentieel om te weten hoe seksistisch gedrag op de werkvloer kan worden geïdentificeerd en bestraft. Wat is seksisme en hoe kunnen we het bestrijden?
Seksisme op de werkvloer: waar hebben we het over?
Sinds de komst van de #MeToo bewegingen zijn de stemmen van vrouwen aangemoedigd en bevrijd. We kunnen niet langer de ogen sluiten voor het gendergerelateerde en seksuele geweld waarvan ze het slachtoffer zijn. Situaties die gisteren werden getolereerd, worden vandaag niet meer getolereerd en veel getuigenissen benadrukken het beledigende en vernederende gedrag waaraan vrouwen worden blootgesteld. Seksisme, bijvoorbeeld op straat, wordt steeds vaker aan de kaak gesteld. Aan de andere kant wordt het in de wereld van werk nog te vaak gecamoufleerd. Angst om je baan te verliezen, gevoel van schaamte en onrechtvaardigheid, achtergelaten worden... Vrouwen durven zich niet per se uit te spreken. Als gevolg hiervan worden deze vernederende daden zelden bestraft.
Definitie
Het begrip seksisme kan complex zijn om te begrijpen, vanwege de verschillende vormen die het kan aannemen. Negatieve stereotypen ("Niet erg slim, blond!"), grappen en ongepaste gebaren, informele bijnamen ("mijn meid"), fluiten, opmerkingen over de manier van zijn ("nou, ben je vandaag ongesteld?"), de manier van kleden ("Ga je zo gekleed over de trottoirs lopen?"), indringende blikken, aanrakingen, discriminatie, geweld, verkrachting... Van gewoon, vaak onbewust seksisme tot seksuele intimidatie, het veld van mogelijkheden is breed.
Volgens de aanbeveling van 2019 over het voorkomen en bestrijden van seksisme wordt seksisme gedefinieerd als "elke handeling, gebaar, visuele voorstelling, mondelinge of schriftelijke verklaring, praktijk of gedrag dat gebaseerd is op het idee dat een persoon of groep mensen inferieur is vanwege hun geslacht." Met andere woorden, seksisme verkondigt de superioriteit van het ene geslacht ten opzichte van het andere.
Seksisme in België
België was het eerste land met een wet die seksisme bestraft : de seksismewet van 2014. Het heeft tot doel seksisme in de openbare ruimte tegen te gaan. Het beperkt zich echter niet tot straatintimidatie: ook vormen van seksuele intimidatie op het werk of online gaan over en kunnen dankzij deze wet worden bestraft. Helaas wordt het nog steeds niet op grote schaal geïmplementeerd en is het niet bij iedereen bekend.
De gevolgen van seksisme op de werkvloer
Seksisme op de werkplek heeft veel gevolgen voor de mentale en fysieke gezondheid van vrouwen. Volgens de CSEP/LH2-enquête zegt 93% van de vrouwelijke werknemers dat seksistisch gedrag hun prestaties op het werk wijzigt en vermindert, en 92% is van mening dat het het zelfvertrouwen schaadt. Ten slotte voelt 92% zich diep onrustig op het werk als gevolg van dergelijk gedrag. Over het algemeen genereert seksistisch gedrag stress voor de mensen die het ervaren.
Er zijn veel onderzoeken naar dit onderwerp uitgevoerd en iedereen is het eens over de resultaten: ongeacht de intensiteit, of seksisme impliciet of expliciet is, het is schadelijk voor de gezondheid van de mensen die het ervaren, met een hoge mate van psychische nood. Daarnaast is het belangrijk erop te wijzen dat het toeschouwers met dergelijk gedrag treft. Indirecte blootstelling aan seksistische opmerkingen leidt tot een bijna vergelijkbare impact op de gezondheid en het welzijn van werknemers.
Hoe seksisme op de werkvloer te bestrijden?
Binnen bedrijven gaat het erom de boodschap over te brengen dat er geen tolerantie is voor seksisme. Dit vereist een assertieve houding van het management, die de aanzet geeft en de bedrijfscultuur echt kan veranderen. Dit is hoe werkgevers (op hun eigen niveau) seksisme op de werkplek kunnen bestrijden :
1) Definieer verboden handelingen en gedragingen via een officieel document
Een officieel document waarin de gesanctioneerde maatregelen en gedragingen worden beschreven, is een eerste stap in het vergroten van het bewustzijn van seksisme bij teams. Toon deze tekst in uw kantoor en/of op schermen zodat deze zichtbaar is voor zoveel mogelijk medewerkers.
2) Zet toegankelijke ondersteunings- en waarschuwingssystemen op
Veel vrouwen zijn bang om te getuigen als ze het slachtoffer zijn geweest van gendergerelateerd en seksueel geweld. Het etiket 'slachtoffer' op je voorhoofd hebben geplakt is niet altijd prettig. Om dit te doen, kan het bedrijf anonieme mechanismen opzetten om vrouwen aan te moedigen zich uit te spreken. Een anoniem hulptelefoonnummer, online trainingen/vragenlijsten...
3) Integreer de strijd tegen seksisme in de sociale dialoog van het bedrijf
Nee, praten over seksisme op 8 maart is niet genoeg. Maar er elke maand over praten is veel beter! Herhaling zal helpen de bedrijfscultuur te veranderen. Het bedrijf kan verschillende workshops organiseren om openlijk over het onderwerp te praten. Rondetafelgesprekken, brainstormworkshops, interne debatten, uitwisseling van ervaringen, opleidingen en best practices...
4) En vooral... Scheid mannen en vrouwen niet!
Een benadering die mannen demoniseert, zal waarschijnlijk slechte reacties uitlokken bij zowel mannen als vrouwen. Gelukkig zijn niet alle mannen seksistisch en zijn velen bereid om te helpen! Het is noodzakelijk om hen in het systeem op te nemen, op dezelfde manier als vrouwen. Daarnaast kunnen ook mannen slachtoffer zijn van seksistisch gedrag. Het belang van bewustmaking betreft beide geslachten.
Voor meer content, voel je vrij om onze Linkedin en Instagram te bezoeken!
Ontdek onze bedrijven met een positieve impact
Meet My Job is het 1e Belgische rekruteringsplatform dat zich toelegt op duurzame ontwikkeling. Dus waar wacht je nog op? Vind hier jouw droombaan/stage in duurzaamheid!